Egzotik Band ve Exorcist Child Konseri
Türkiye’de 1980 sonrası rock hareketinin bilinen ilk konseridir. Egzotik Band’in organize ettiği bu konsere Devil, o zamanki adıyla Exorcist Child da katılmıştı. Bu konserin alamet-i farikası korsan gösterilerdi. Sahneye önce bir çift çıkıp o dönem için erotik sayılabilecek bir dans ile müziğe eşlik etti. Konserin sonunda ise grup doğaçlama çalarken seyircilerin arasından kabarık saçlı, kot ceketli bir genç atladı ve şarkı söylemeye başladı. Bu performans seyircinin hoşuna gitti, çıkmakta olan seyirciler tekrar salona döndüler. Bu dakikalar Türkiye’de 1980 sonrası rock müziği için fitili ateşleyen anları içeriyordu. Konser sonrası Gong dergisinden Deniz İzgi, “Putlar Yıkılıyor” başlığıyla konseri iki adet sayfaya taşıdı. Sahneye fırlayan isim Levent Baki idi ve bu performansı ile Türkiye müzik dünyasında put kabul edilen müzisyenleri yıkıyordu. Bundan sonra Egzotik Band’in Levent Baki’yi yanına alıp almayacağı, konsere şahit olan dinleyiciler açısından bir soru işaretiydi.
Egzotik Band Konseri
Sabahattin Taşdöğen’in Egzotik Band ile sahneye çıktığı ilk konserdi. Egzotik Band’in İstanbul’daki üçüncü, toplamda ise beşinci konseriydi. Yaklaşık 700 kişinin izlediği konseri Hey dergisinden Serpil Özkaynak “Egzotik Band kabına sığmıyor” başlığıyla haber yaptı. Habere göre çalınan şarkılar şu şekildeydi: İlk bölümde “Fantazi”, “Kördüğüm”, “Sultanın Dansı”, “Sabahın Sesi”, “Doğuş”, “Sakat” ve “Vibration”, ikinci bölümde ise “Blues”, “Hani Bana Söz Vermiştin”, “Rock’n Roll”, “Bakma Bana Öyle Aşık”, “Sabaha Kadar” ve “Hey Başlasana”. Konserden bir gün sonra Sefa Ulaştır askerlik hizmetini gerçekleştirmek üzere gruptan geçici olarak ayrıldı.
Boğaziçi Üniversitesi’nde Konser
26 Aralık 1981 tarihinde Boğaziçi Üniversitesi’nde bir konser açıklandı: Egzotik Band, Ra, Kasırgalar, Burak-Onur-Ercan ile Asım Can Gündüz ve Ambulans grupları sahne almaları için duyurulan isimlerdi. Egzotik Band bu konserde sahneye çıkmadı, ancak Halil Bal ve Gökhan Pekkaya etkinliğe seyirci olarak katıldılar. Münir Tireli’nin Türkiye’de Grup Müziği: 1980’ler kitabının 152 numaralı sayfasındaki bilgiye göre bu konsere Burak-Onur-Ercan, E-5, Son Dakika, Ra, Geniş Açı ile Asım Can Gündüz ve Ambulans grupları çıktı. Hey dergisindeki habere göre ise bu gruplara ek olarak Kasırgalar vardı.
Bu konserin duyurulduğu gazete kupüründe Ra, Asım Can Gündüz ve Ambulans ile Egzotik Band’in fotoğrafları yayınlandı ve belki de ilk defa “yeni dalga” tabiri kullanıldı. Bu sayfada Egzotik Band’in fotoğrafı güncel değildi. Mart-Nisan 1981 dönemindeki, Selami Sevinç ve Gürdal Polat’ın olduğu dört kişilik kadronun fotoğrafı basılmıştı. Aynı retrospektif tercihi 15 Haziran 1983 tarihli Gong dergisi de sergileyecek, Egzotik Band’in Mart-Nisan 1981’de bir arada olan bu kadrosunu sayfasına taşıyacaktı. Ra’nın fotoğrafında Sabih Cangil (gitar), Altan Üze (Bas), Karaca Somer (vokal), Erhan Akhan (davul) ve Tamer Sevgen (viyolonsel) görülüyordu. Asım Can Gündüz ve Ambulans fotoğrafı ise tahminen Gürol Ağırbaş (bas) ve Adnan Yılmaz’ı (davul) içeriyor.
Asım Can Gündüz Konseri
Asım Can Gündüz ve Ambulans’tan önce sahneye Levent Baki yeni grubu Kavimhan ile çıktı. Folklorik sahne kostümüyle seyircilerin karşısına çıkan ve esasen o dönem arabeske meyleden Ersen Dinleten’in Dadaşlar grubu üyelerinden oluşan Kavimhan, o sıralar mecburen Almanya’da olan Cem Karaca’nın yokluğunu doldurmayı amaçlıyordu. Levent Baki’yi 30 Mayıs 1981 konserindeki putları yıkan performansıyla tanıyan izleyiciler için Levent Baki’nin bu imajı ve müzik tarzı bir sürpriz oldu. Diğer bir deyişle, Levent Baki ile yeni dalganın yollarının ayrıldığını bu konser belgeledi.
Boğaziçi Üniversitesi konserinden ziyade, Lunapark Gençlik Müzikholü’nde gerçekleşen bu konser ile birlikte Asım Can Gündüz adını Türkiye’deki rock müzik takipçilerine duyurmaya başladı.
Ra Konseri
Ra’dan önce Burak-Onur-Ercan üçlüsü sahneye çıktı. Bu grubun Onur ve Ercan’ı daha önce Geniş Açı grubunda Halil Bal ile birlikte sahne almıştı. Mart 1982’de Ercan’ın Geniş Açı’ya dönmesi üzerine gruba katılan Serdar ile birlikte grubun adı Burak-Onur-Serdar (BOS) olarak değişti. 31 Ocak’ta Hodri Meydan Kültür Merkezi’nde Ra’nın öncesinde çıkan Burak-Onur-Ercan, “Es”, “Büyük Candy”, “Korkak”, “Baby Baby” ve “Eşşek” adlı şarkılarını seslendirdi. Ardından sahneye Sabih Cangil, Altan Üze, Karaca Somer, Erhan Akhan ve ikinci gitarcı olarak Faruk Kurtulmuş’tan oluşan kadrosuyla çıkan Ra seyirciyle güzel bir iletişim kurdu, “Overture”, “Fool Fool”, “Ordinary Joys”, “Same Days”, “The Wizard”, “Sosyete” ve “Rock Fever” isimli şarkıları ile seyirciler coşkulu dakikalar yaşadı. Ancak bu çaldıkları şarkılar repertuarlarının sadece yarısıydı. Performanslarını, salon programında tiyatro oynatılma saatinin gelmesi gerekçesiyle yarıda kesmek zorunda kaldılar.
Egzotik Band Konseri
Grubun menajerliğini üstlenen Orhan Ümmetoğlu ve Kadirbeyoğlu Holding için Fitaş Sineması yeterince prestijli bir yer değildi, 6 Mart için Şan Sineması’nı ayarladılar. Ses dergisinde çıkan habere göre grubun çaldığı şarkılar şöyleydi: “Fantazi”, “Kördüğüm”, “Sultan’s Dance”, “Doğuş”, “Sakat”, “Vibrations”, “Blues”, “Rock’n Roll”, “Hani Bana Söz Vermiştin”, “Sarı Yuvarlak”, “Hey Başlasana”. Yine aynı haberde Egzotik Band’in Ankara konserinin dışında Bursa, İzmir ve Adana’da da çaldığı yazıyor. Grubun kariyerinde Bursa ve İzmir konserlerinin de olduğu biliniyordu ancak 30 Mayıs 1981 ile 6 Mart 1982 arasında hangi ara bu konserlerin verildiği bilgisi yok.
Ra Konseri
Arkadaki alüminyum enstalasyon ile dikkat çekiyordu. Bu konser grubun Karaca Somer ile verdiği son konser oldu.
Omega Konseri
O yılın İstanbul Festivali kapsamında gelen grup Türkiye’deki ilk yabancı rock konserlerinden birini verdi. Aslında bu konser uzun süre bilinen ilk yabancı rock konseri olarak anlatıldı, ancak 60’lar ve 70’lerden Earth & Fire, Embryo ve The Four Pennies gibi grupların performansları bu unvanın Omega’dan alınmasına sebep oldu. Yine de şöyle demek mümkün: 1980 sonrasında rock dinleyen neslin izlediği ilk yabancı konserdi Omega’nın İstanbul konseri.
Devil Konseri
17 Kasım tarihli GONG ile beraber girilince yüzde 20 indirim kazanılan Devil konseri bugün gerçekleşti.
Devil’ın 20 Kasım 1982’deki konserine Gong dergisi bir nevi ucuzlatıcı davetiye işlevi görüyordu. Neden “Yerli KISS” mevzusuna bu kadar takmışlar bilinmez Haberin tam metni şu şekilde:
Asım Can Gündüz’ün Rock Şenliği
Asım Can Gündüz ve Ambulans, Egzotik Band, Devil ve Ra grupları sahne aldı. Ambulans grubu “Delikanlı”, “Antarktika” ve “Peace of Hate” adlı şarkılarını çaldı. Egzotik Band ise yeniden yapılandıktan sonraki ilk konserini veriyordu. Davulda Hacı Murat Özbey ve vokalde Karaca Somer ile dört kişi sahne alan grup, yeni İngilizce şarkılarını dinleyicilerle buluşturma imkanı buldu. Örneğin “Jules Verne”, “Feedback”, “That’s My Life” gibi şarkılar çalındı. Gruplar bu konser öncesi Gong dergisi için bir araya gelip toplu bir fotoğraf çekilmişlerdi. Bu konserin bir diğer özelliği de Asım Can Gündüz’ün “Godzilla” adını verdiği devasa ses sistemini kullanmasıydı.
İlgili olaylar:
Whisky ve E-5 konseri
Whisky’nin bu konserde hangi şarkıları çaldığı bilinmiyor ancak o zamanlar Kamil Özaydın’ın yazdığı şarkılar arasında “Lütfen”, “Haliç (Bok Kokuyor)”, “Daha Yaşın 21”, “Karikatür”, “Haydi Rock’n’Roll”, “Sürat Hız Neşe” ve “Yenisine Sağlık” bulunmaktaydı. Şiirsel anlamda seviye atlamak için Kamil Özaydın’ın arkadaşı Ahmet Dağaşan gruba dahil oldu ve örneğin “Bak Biz Genciz” şarkısının sözlerini yazdı.
Genç Yıldızlar 1. İstanbul Müzik Şöleni
Devil ve Whisky gibi yeni dalganın en büyük gruplarından ikisinin bir araya geldiği ilk konserdi bu. Devil’in organize ettiği bu festivalin ilan edilen diğer katılımcıları Ra, E-5, Keops, Latin-2, Danger ve Fantastik iken, 50 yaşındaki Togay Kuzay da Devil dans grubuyla birlikte Tepebaşı Gazinosu’nda bir gösteri yaptı. Onyedi dergisinin Mayıs 1983 sayısında bu festivale iki tam sayfa ayrıldı. İlan edilenden farklı olarak sahneye Sekant ve Aqua grupları çıkmıştı. Yazıya atılan “Discolara Ölüm” başlığından anlıyoruz ki ilk “Popçular dışarı!” vakası bu festivalde gerçekleşmişti. Festivale çıkan bazı grupların yüksek volümlü müzikten uzak icralarda bulunması, metalci gençliğin protestolarına yol açtı. Seyirciler arasında, birkaç sayfa içerisinde, sonraki bölümde bahsedilecek olan Avcılar tayfası da bulunmaktaydı ve muhtemelen protestolara onlar da katıldı. Onyedi dergisindeki yazıda bahsedilen bir başka dikkat çekici durum ise seyirci ile müzisyenlerin, müzik dinleme eylemine farklı bakışlarda bulunmalarıydı. Seyirci konsere deşarj olma motivasyonuyla geliyor, bu sebeple konserde bağırıp çığlıklar atıyor, masalara çıkıyor ve bazen de masaları kırıyordu. Müzisyenler ise dikkatli ve sessizce dinleyen, sadece şarkı sonlarında alkışlayan bir seyirci bekliyordu.
Onyedi dergisine göre seyircinin en çok beğendiği gruplar Danger, Ra ve Devil idi. Danger ve Whisky de orada tanışıp birlikte bir fotoğraf çekildiler.
Ayrıca konser öncesinde GONG dergisinde grup tanıtımları da yayınlandı.
Oradaydılar:
Aqua Danger Devil E-5 Ra Sekant Whisky Adnan Dilek Akın Eldes Ali Rıza Tarım Altan Üze Argun Soycan Cenk Yılga Derya Bozkurt Ercan Birol Erhan Akhan Faruk İkikat Faruk Kurtulmuş Faruk Metin Hakan Tankut Hakan Terim Kamil Özaydın Levent Candaş Murat Uzun Nejat Tekdal Nizam Taşdöğen Sabahattin Taşdöğen Sabih Cangil Selhan Akan Serdar Çokuslu Ümit AltınOnyedi Gençlik Festivali
Onyedi dergisinin düzenlediği Gençlik Festivali 1-5 Haziran 1983 tarihlerinde Budak Sineması’nda gerçekleşti. Festivalde konumuzla alakalı olarak Ra’nın sahne aldığını biliyoruz.
Kobra konserleri
Almanya’da yaşayan Türk rock grubu Kobra 10-11-12 Haziran 1983 tarihlerinde üç adet konser vermişti. Gruba Berlin’den Sandwich adında bir grup da eşlik etti. Onyedi dergisindeki röportajda Fevzi Bineytioğlu grubun tarzını “orient rock” olarak tanımlıyordu. Almanya’da haftalık dergilerden Stem, grubun tarzı hakkında şöyle bir detay vermiş: “Bu yepyeni müzik türü, geleneksel Türk ritm ve armonilerini Batı’nın sert rock müziğiyle birleştirmeyi çok iyi başarmış”. Grubun imkanlarının Türkiye’deki gruplardan daha iyi olduğunu söylemek mümkün, Fevzi Bineytioğlu grubun ses sisteminin Türkiye’de bir eşi daha olmayan nitelikte olduğunu belirtiyordu. Ayrıca on Avrupa şehrini kapsayan bir turne yapmışlar. Bir albümleri yayınlanmış. Avusturya ve İsviçre de dahil olmak üzere sekiz defa televizyona çıkmışlar. Bu denli yoğun aktiviteyi gerçekleştirmek Türkiye’deki yeni dalganın içerisindeki gruplar için henüz hayal düzeyindeydi demek abes olmayacaktır.
1983 Yaz Sezonu Rock Festivali
Aqua, Danger, Devil, Face to Face, Ra ve Whisky’nin katıldığı festival 25 Haziran’da, Budak Sineması’nda gerçekleşti. Gong’da çıkan habere göre bu kez seyirci az sayıdaydı, sadece üç yüz elli kişi gelmişti. Sebepleri üzerinde Gong dergisinin üç teorisi vardı: “Kimi bunu Fenerbahçe’nin maçına bağlarken, kimi de yetersiz reklamdan söz ediyor, kimi ise yerli Rock gruplarının şu andaki biçimleri artık esprilerini yitirdiklerini belirtiyordu”. Yeni dalganın en çok haberini yapan derginin hemen tehlike çanlarını çalıyor olması ilginçti. Habere göre grupların performansları içerisinde Whisky öne çıkmıştı. Danger’dan Mayıs 1983’te ayrılan Hakan Tankut, Hakan Terim ve Murat Uzun’un kurduğu Face To Face grubu dergiye göre günün en kötü grubuydu. Danger’da kalan Adnan Dilek ve Ali Rıza Tarım’ın yanında bu konsere Tuncer Ocak (bas), Cengiz Tuncer (davul) ve Mahmut Özen (gitar) çıktı. Aqua grubu ise davulda Hakan Kurşun, gitarlarda Cem Canbay ve Erkut Akyazı, bas gitarda Turgut Akyazı, gitar ve kemanda Cem Berksoy’dan oluşan kadrosuyla sahne aldı. Cem Canbay ve Cem Berksoy tarafından 1982’de kurulan grup, Nisan 1983’te de Tepebaşı Gazinosu’nda bir konser vermişti. Soft rock tarzında müzik yapan Aqua, Gong tarafından deneyimsiz ancak geleceği en parlak gruplardan biri olarak değerlendirildi.
Oradaydılar:
Aqua Danger Devil Face to Face Ra Whisky Adnan Dilek Ali Rıza Tarım Altan Üze Cem Berksoy Cem Canbay Cengiz Tuncer Derya Bozkurt Ercan Birol Erhan Akhan Erkut Akyazı Hakan Kurşun Hakan Tankut Hakan Terim Kamil Özaydın Mahmut Özen Murat Uzun Nejat Tekdal Nizam Taşdöğen Sabahattin Taşdöğen Sabih Cangil Serdar Çokuslu Tuncer Ocak Tuncer Taşdöğen Turgut Akyazı Ümit AltınClips Konseri
Devil’den ayrılan Derya Bozkurt’un White Cheese’den tanıdığı Gür Akad ile birlikte kurdukları Clips grubu 16 Ocak’ta, Egzotik Band ise 17 Ocak’ta Hodri Meydan Kültür Merkezi’nde konser verdi. İki gün arka arkaya gerçekleşen bu iki konser rock müziğin sırasıyla yumuşak ve agresif örneklerini seyirciyle buluşturdu. Clips için Gong dergisi “plak gibi çaldı” ifadesini kullanırken, Egzotik Band ise aynı dergiye göre ses duvarını aşmıştı. Konserlerin organizatörü, o dönem Egzotik Band’in menajerliğini üstlenmiş olan Erol Pekcan idi. Pekcan konserlerde sunuculuk yaparak grupları takdim etti. İlk konserini 1983’ün sonlarına doğru Enis Fosforoğlu Tiyatrosu’nda veren Clips’te, sahnede gitar ve vokaldeki Gür Akad ve davuldaki Derya Bozkurt’un haricinde basta İlkin Deniz ve klavyede Emre Tukur performans sergiledi. Basında çıkan izlenimlere göre Clips sahnede “gürültü” yapan gruplardan değildi. Bu bakımdan Ra’ya benzetilen grubu Asım Can Gündüz, konser sonrası Hey dergisinde kaleme aldığı yazıda “lezzetli” olarak tanımladı.